DEVA Partili Burak Dalgın: ‘Vatanseverlik büyük teknoloji şirketleri çıkarmak, olanlara fabrikalar kurdurmaktır’

DEVA Partisi Sanayi, Girişimcilik ve Dijital Dönüşüm Politikaları Başkanı Burak Dalgın, partisinin Youtube kanalındaki “Yeninin Yürüyüşü” programında soruları yanıtladı.

‘Amacımız; Tesla’nın Türkiye’de Giga fabrikasını kurmasını, Türkiye’den Teslalar çıkmasını sağlamaktır’

Elon Musk’ın elektrikli otomobil üretim şirketi Tesla’nın 4 Nisan’da (yarın) Türkiye pazarına gireceğini duyurmasıyla ilgili konuşan Dalgın, “Buyursunlar. Ama amaç Tesla’nın Türkiye’de Giga fabrikasına kurmasını sağlamak. Vatanseverlik, büyük teknoloji şirketlerine Türkiye’de fabrikalar kurdurmaktır. Türkiye’den Teslalar çıkmasını sağlamaktır” dedi.

Türkiye’nin dünyayla barışık ve yarışan bir ülke olması gerektiğini vurgulayan Dalgın’ın söyleşisinden öne çıkan başlıklar şöyle:

‘Dünyanın güncel meselelerinin üzerinde sörf yapmamız lazım’

“Dünya şu anda pek çok meselenin çözümünü bilmiyor. Mesela kripto para düzenlemesinin, sosyal medyada düzenlemesinin nasıl olacağını bilmiyor. Tedarik zincirinin Çin’den başka ülkelere doğru kaymasının etkisini bilmiyor. Yeşil dönüşümün etkisini bilmiyor. Bütün bunlar dünyanın güncel meseleleri. Biz dünyadan koptuğumuz için bu tartışmaları pek fazla takip etmiyoruz. Ama bizim bu dalga üzerinde sörf yapıyor olmamız lazım.”

‘İtibar lüks makam arabalarıyla değil küresel çözüme katkıyla sağlanır’

“İtibar; lüks makam arabalarıyla, uçaklarla, dev kamu binalarıyla sağlanmaz. İtibar, vatandaşınızı depremden ne kadar erken kurtardığınızla sağlanır. İtibar, çocuklarınız dünyaya uygun bir müfredat ile yetiştirmenizle sağlanır. İtibar, bütün ülkelerin çözüm aradığı konularda sizin bir fikriniz varsa, küresel çözüme katkı sağlıyorsanız sağlanır. İtibardan tasarruf olmaz ama benim söylediğim itibardan tasarruf olmaz. Ötekinden de bol miktarda tasarruf olması lazım.”

Endeks milliyetçiliği: “Önemli olan Türkiye’yi endekslerde yukarı taşımak”

“Biz depremden 48 saat sonra yeterince müdahale edemiyorsak, bizim yapı stokumuz depremde yıkılıyorsa demek ki bizim vatanseverliğimizi bir eksiklik var. Demirel, ‘Vatanseverlik, Diyarbakır’da üniversite açmak, Trakya’nın köylerini ışığa kavuşturmaktır’ diyor. Özal, ‘Milliyetçilik; Fatih’le, Yavuz’la övünmek değil, dünyayla yarışacak ressamınızın, iş adamınızın, bilim insanınızın, politikacınızın olmasıdır’ diyor. Bunlar hakikaten bir yaklaşım. Ben de ‘endeks milliyetçiliği’ diye bir yazı yazmıştım. Dünyada çeşitli endeksler var: Demokrasi endeksi, kişi başı milli gelir endeksi, basın özgürlüğü gibi… Önemli olan Türkiye’yi bu endekslerde yukarı taşımak. Yani bütün ülkelerin kantara çıktığı yapılarda ne kadar iyiyseniz o kadar iyi.”

‘İki uç arasında gidip gelme psikolojisinden çıkmalıyız’

“İki tane uç arasında gidip geliyoruz. ‘Bizden adam olmaz’ ile ‘Bütün dünya bizi kıskanıyor’. İkisi de yanlış. Bizden tabii ki bir şey olur! Bütün dünya bizi niye kıskansın? Biz dünya nüfusunun ve ekonomisinin yüzde 1’iyiz. Bu iki uç arasında gidip gelme psikolojisinden çıkmamız lazım. Biz ‘Dünyayla hem yarışalım hem bütünleşik olalım’ dersek bunu arkamızda bırakmak kolaylaşır.”

‘Siyasette hamaset yemeğin sosu gibidir’ 

“Siyasette hamaset, yemekte yemeğin sosu gibi bir şey. Yemekte sosun yeri var ama belli bir kıvamda ve belli bir dozda. Bütün bir yemeği sosa bularsanız mideniz bozulur.”

‘Ev ve araba almak için 4 milyon lira borçlanmak çok zor’

“Orta direğin geleneksel hedefi olan o iki anahtar meselesi iki kişi çalışan bir aile için hakikaten bayağı bir lüks. İstanbul’da ortalama bir ev 3 milyon liranın üstüne çıktı. Giriş seviyesi bir araba 500 bin liraya geldi. Yaklaşık 4 milyon lira biriktirmek ve borçlanmak çok çok zor. Lüksün tanımı da değişiyor. Ev araba almaktan et yemeye, kahve içmeye doğru gidiyoruz. Mesela et yemek, dışarıda kahve içmek lüks.”

2023 hedefleri: ‘Hedefinizin ancak yarısını tutturursanız yeni iş bakmanızda yarar olabilir’

“Hükûmet on yıl önce bu sene için 500 milyar dolar ihracat hedefi koymuştu. Onun yarısı, aşağı yukarı 250 milyar dolar gerçekleşecek. Bir şirkette yönetim olarak hedefinizin yarısını tutturursanız, satış elemanıysanız kotanızın yarısını tutturursanız size pek hoş gözle bakmazlar. Kendinize yeni bir iş bakmanızda yarar olabilir.”

‘Yanımızda dünyanın en büyük ekonomisi var, değerlendirmiyoruz’

İhracatı en fazla 5 sene içinde 500 milyar dolara yükseltmeyi hedeflediklerini söyleyen Dalgın, hedeflerine nasıl ulaşacaklarını şöyle anlattı:

“Bunun yolu birkaç tane. Biri, Avrupa Birliği ile gümrük birliğini güncellemek. Yanımızda dünyanın en büyük ekonomisi var ve biz onu yeterince değerlendirmiyoruz. İkincisi, hizmet sektörü ihracatı Türk dizileri, saç ektirme, medikal turizm ile gündeme geliyor, daha fazla işlemek lazım. Üçüncüsü dünyada tedarik zinciri yenden şekilleniyor. Orada birkaç trend var: Bir tanesi dost ülkelere ürettirme, bir tanesi yakında ürettirme, bir tanesi de kendi içinde üretme. Bunları değerlendirmemiz lazım.”

‘İhracatımızın kilosunu 2 dolara yükseltebiliriz’

“İhracatımızın kilosu 1 ila 1,2 dolar arasında gidip geliyor. Bütün ihracatımızı tek bir mal olarak düşünürsek bunun kilosu 1,2 dolar. Bütün ihracat aşağı yukarı bir kilo domates parası… Almanya’da, Japonya’da bu rakam 4 dolar. Çin’de bile bizden daha yukarıda. İhracatımızın kilogram değerini 2 dolara yürütebilirsek, geri kalan tedbirlerle birlikte hızlı bir şekilde 500 milyara doğru götürürüz.”

Genç işsizliği: “En önemli şey kabiliyet kazandırmak”

Dalgın, iş arayan gençlerin nasıl iş bulacaklarına ilişkin bir soru üzerine şunları söyledi:

“Mevcut mezunlarımız için meslek edindirme kurslarını yapmak hızlı bir şekilde onları staja koymak. Belli desteklerle ilk işlerine hızlı bir şekilde girmelerini sağlamak. Kabiliyeti kazandırıyorsunuz, gerekirse ona yol parasını ödüyorsunuz. Oranın müfredatında da eğitiminde de işverenler söz sahibi olacaklar. O işin tatlandırıcısı da olacak; belli sigorta, prim ya da vergi muafiyetleri... Ama sadece muafiyetler üzerine bir şey inşa etmek çok büyük bir hata olur. Önemli olan oradan mezun olan arkadaşlarımızın iş bulabilir kabiliyette aranan elemanlar olmalarıdır.”

‘Müfredata ideolojik değil, evrensel kabiliyetlerden bakacaksınız’

“Okuldakiler için de bir defa müfredata evrensel kabiliyetlerden bakacaksınız, ideolojik değil. Özel sektörü net bir şekilde paydaş yapacaksınız. Mesela her organize sanayi bölgesine meslek lisesi kuracaksınız, müfredatı özel sektörle beraber belirleyeceksiniz. Onlara staj garantisini alacaksınız ve iş garantili bir şekilde mezun olacak arkadaşlarımız. Ara değil aranan elemanlar! Ara eleman lafından nefret ediyorum. Onlar aranan eleman olacaklar.”