DEVA Partili Esen, araştırma önergesi verdi: “Yalnızca ceza değil, rehabilitasyon da artmalı”

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Elif Esen, TBMM Genel Kurulu’na Uyuşturucu Madde Bağımlılığıyla Mücadele Tedavi, Rehabilitasyon ve Toplumsal Entegrasyon Süreçlerinin Yetersizliklerinin Araştırılması başlığıyla sunulan araştırma önergesi hakkında konuştu. Esen, bağımlılıkla mücadelenin yalnızca güvenlik eksenli değil, çok boyutlu ve sosyal adalet odaklı politikalarla ele alınması gerektiğini vurguladı.

“Bir ülkenin uyuşturucu ile mücadeledeki ciddiyeti, kaç kişiyi cezaevine koyduğuyla değil, kaç kişiyi sağlıklı bir yaşama döndürebildiğiyle ölçülür” diyen Esen, Türkiye’nin yıllardır rehabilitasyon kapasitesini artırmamasını eleştirdi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 2021’de 80 ilde 136 olan bağımlılık tedavi merkezi sayısı, 2023’te yalnızca 138’e yükseldi. Toplam yatak kapasitesi ise yalnızca 1.396’da kaldı. Bu sayı, artan madde bağımlılığına kıyasla ciddi bir yetersizlik oluşturuyor.

Bağımlılıkla mücadelede AMATEM ve ÇEMATEM gibi tedavi ve araştırma merkezlerinin önemi büyük. Ancak son üç yılda bu merkezlerin sayısında kayda değer bir artış yaşanmadı. Çocuk ve ergen bağımlıların tedavisi için Ankara’da sadece bir ÇEMATEM merkezi bulunuyor, ancak yatak kapasiteleri bir elin parmakları kadar, diyen Elif Esen bu durumu şöyle yorumladı:

“Kullanım yaşı 9, hatta 7 yaşa düşmüş durumda. Maddeden ölüm yaşı ise 13 yaş… ÇEMATEM merkezleri acilen arttırılmalı. Ayrıca AMATEM’lerin ve tüm rahbilitasyon merkezlerinin denetimleri artmak zorunda. Tacirler merkezlere kadar sızıyor.”

Esen’in verdiği bilgilere göre; Türkiye’de sadece 2023 yılında 21.912 metamfetamin yakalaması yapıldı. Madde kullanımına bağlı ölümler 2011’de 105 iken, 2023’te yeniden 300’e yükseldi. Bu ölümlerin %61’i çoklu madde kullanımına, %16’sı ise tek başına metamfetaminden kaynaklandı.

Yeni Yol grubundan araştırma önergesi

Yeni Yol Grubu olarak TBMM’ye sundukları araştırma önergesinde, bağımlılıkla mücadelede izlenebilirlik, tedavi erişimi ve sosyal destek hizmetlerinin güçlendirilmesi çağrısında bulunduklarını belirten Esen, şunları söyledi:

“Gençlerin, kadınların ve çocukların bağımlılıktan korunması için önleyici hizmetlerin güçlendirilmesi, okul sosyal hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve AMATEM-ÇEMATEM kapasitelerinin hızla artırılması gerekiyor. Cezaevlerine girmekten çok, hayata yeniden tutunmalarını sağlayacak sosyal politikalar geliştirmeliyiz.”

“Yatırım adalet saraylarına değil, rehabilitasyon merkezlerine yapılmalı”

Esen, kamu kaynaklarının önceliklendirilmesine dair de net konuştu: “Devasa adalet sarayları ve yüksek güvenlikli cezaevlerine yatırılan bütçenin bir kısmı, psikososyal destek merkezlerine ve bağımlılık tedavi altyapısına yönlendirilseydi, bugün binlerce genci kurtarabilirdik. Bağımlılık, sadece bir bireyin değil, toplumun ortak travmasıdır. Buna karşı geliştirilecek politika da ortak akıl ve vicdanla şekillenmelidir.”

Bağımlılıkla mücadelede yeni bir yaklaşımın gerekliliğine dikkat çeken Elif Esen, önümüzdeki dönemde bağımlılıkla mücadele politikalarının izlenebilirliği, gençlerin korunması, kadınlara özel tedavi birimlerinin kurulması ve bölgesel hizmet dengesizliklerinin giderilmesi yönünde Meclise kanun teklifleri ve öneriler sunacaklarını ifade etti.